سیستم ایمنی آسانسور و اجزای تشکیل دهنده آن
سیستم ایمنی آسانسور از مهم ترین نکاتی است که هنگام انتخاب و خرید بایستی به آن دقت شود. یک انتخاب نادرست می تواند خطرات و مشکلاتی زیادی را برای مسافران آسانسور بوجود آورد. ترمز آسانسور از جمله اجزای تشکیل دهنده ی سیستم ایمنی آسانسور است. در مقاله زیر با مفهوم سیستم ایمنی آسانسورها و با نحوه کار پاراشوت و ضربه گیر و چگونگی عملکرد آن ها برای برقراری سیستم ایمنی آسانسور آشنا می شویم. با کلمان همراه شوید و این مقاله را از دست ندهید.
مفهوم سیستم ایمنی آسانسور به چه معناست؟
مفهوم سیستم ایمنی آسانسور عبارت است از: تامین ایمنی آسانسور و کنترل حرکت ایمن و بدون خطر جهت انتقال مسافران و پیشگیری از هر نوع مشکل در طول سفر. چنانچه در طول حرکت مشکلی برای مدار ایمنی پیش آید، کابین آسانسور متوقف خواهد شد. هر آسانسور دارای ترمز اصلی است. هنگامی که با آسانسور از طبقه ای به طبقه ی دیگر می‌روید، ترمز اصلی آسانسور وظیفه توقف کابین را دارد. بنابراین نحوه عملکرد آن باید صحیح باشد و به درستی کار کند. ترمز آسانسور که پاراشوت نیز نام دارد، روی یوک کابین آسانسور نصب می شود. پاراشوت باعث اطمینان خاطر در استفاده از آسانسور در ساختمان های بلند می شود و سلامت مسافران را تضمین می کند.
آشنایی با سیستم ایمنی آسانسور
همانطور که در مقاله ترمز آسانسور اشاره شد، هر آسانسور مجهز به سیستم ایمنی است. در واقع پاراشوت، ترمز اضطراری آسانسور است و چنانچه سرعت آسانسور بیش از اندازه شود، فعال شده و به صورت مکانیکی سرعت آسانسور را می کاهد. جالب است بدانیم قطع شدن برق تاثیری در سیستم ایمنی آسانسور ندارد و پاراشوت به صورت خودکار عمل خواهد کرد.
بروز هر گونه اختلال، پاره شدن سیم بکسل آسانسور یا افزایش غیرنرمال سرعت کابین به سمت پایین، موجب قطع جریان و عملکرد پاراشوت می شود و کابین متوقف می گردد. همچنین برای افزایش ایمنی آسانسورها از ضربه گیرها استفاده می شود و چنانچه کابین یا وزنه تعادل آسانسور از حد مشخص شده در داخل چاهک آسانسور عبور کرده باشد و احتمال برخورد با کف چاهک پیش آید، ضربه گیرها مانع خواهند شد.
عملکرد ترمز سیستم ایمنی آسانسور چگونه است؟
پاراشوت ممکن است به سه حالت باشد:
- دو کفشک ترمز متحرک
- یک کفشک ترمز ثابت و یک رولر
- یک کفشک ترمز ثابت و دو رولر
کفشک آسانسور به صورت همزمان حرکت می کنند تا زمانی که به یک یا چند نقطه معین شده متصل شوند. از طریق اصطکاک بین سطح کفشک های ترمز و ریل راهنما آسانسور، نیروی ترمز ایجاد می شود. بر اساس استانداردها، شتاب کند شونده در پاراشوت های تدریجی باید بین 0/2 تا ۱ باشد تا شوک کمتری به کابین و مسافران وارد شود. چنانچه شتاب کند شونده بیشتر از یک باشد، ترمز به سرعت اتفاق می افتد و باعث ایجاد شوک ناشی از توقف سریع کابین به مسافران می گردد.
اما اگر شتاب کند شونده کمتر از 0/2 باشد، نیروی کمی به ریل آسانسور وارد می شود که در این حالت کابین مسافت زیادتری روی ریل راهنما می لغزد و یا ممکن است به علت کافی نبودن نیروی ترمز، به قسمت کف چاهک آسانسور برخورد کند.
پایین ترین قسمت آسانسور، چاله یا چاهک آسانسور است که قطعات زیادی در آن نصب می شوند. همانطور که در مقاله بافر آسانسور توضیح داده شد، ضربه گیرهای کابین آسانسور و ضربه گیرهای وزنه تعادل جزء قطعاتی هستند که در قسمت پایین چاه آسانسور نصب می شوند. جنس آن ها از پلی اورتان است و معمولا هیدرولیک یا فنری هستند.
چنانچه آسانسور بیش از حد پایین بیاید با ضربه گیرها برخورد می‌کند و سرعت و فشار آسانسور را تا حدی مهار می‌کنند. در صورتی که آسانسور هیدرولیک باشد در چاه علاوه بر ضربه گیر، فلنج، جک و لوله‌های هیدرولیک نیز وجود دارند.
نحوه نصب ضربه گیرهای آسانسور چگونه است؟
نحوه نصب ممکن است به دو حالت زیر باشد:
۱- زیر کابین و قاب وزنه فیکس شود.
۲- روی سکوهای ضربه گیر کف چاه آسانسور نصب شود.
در اغلب موارد سکوهای ضربه گیر بتونی هستند و اگر به صورت صحیح و مطابق استاندارد اجرا شوند، از مقاومت و ایستایی لازم برخوردار خواهند بود. اگر امکان اجرای سکوهای ضربه گیر بتونی نباشد، از سکوی ضربه گیر پرتابل می توان استفاده کرد. سکوهای پرتابل با استفاده از ناودانی، تیرآهن و پلیت ساخته می شوند.
سیستم ایمنی آسانسورهای هیدرولیک
موتور الکتریکی، پمپ فشار روغن و جک هیدرولیک اجزای تشکیل دهنده آسانسورهای هیدرولیک هستند که همگی در چاهک آسانسور و در زیر کابین قرار گرفته اند. استفاده از جک هیدرولیک موجب افزایش ایمنی در این نوع آسانسور شده است. از طرفی به علت سایر ویژگی های فنی در مخزن پاوریونیت، احتمال خطر برق گرفتگی به حداقل می رسد.
در آسانسورهای هیدرولیک به دلیل مجهز بودن بالابر به شیرهای قفل کن در مسیر رفت و برگشت روغن، چنانچه پارگی در شلنگ هیدرولیک پیش آید، کابین بالابر به طور کامل متوقف می شود و به هیچ عنوان امکان سقوط بالابر وجود ندارد. البته استفاده از این آسانسورها در ساختمان های بیش از پنج طبقه توصیه نمی شود.
این ویژگی ها باعث شده است تا آسانسورهای هیدرولیکی محبوبیت بالایی داشته باشند، تا آنجا که طبق تحقیقات مشخص شده است در کشورهای اروپایی حدود 70 درصد از آسانسورهای ساختمان‌های زیر پنج طبقه ، دارای آسانسور هیدرولیک هستند. دلیل این استقبال، استهلاک بسیار کم، نرمی در زمان حرکت، قابلیت جابجایی بارهای سنگین، عدم نیاز به موتورخانه آسانسور در پشت بام و افزایش ایمنی آسانسور هیدرولیک هنگام زلزله می باشد.
سیستم نجات اضطراری آسانسور
همیشه احتمال قطع شدن برق و گیر افتادن در آسانسور وجود دارد که یکی از موارد ترس از آسانسور است. در این شرایط برای به حرکت در آوردن کابین، از باز کردن ترمز مکانیکی آسانسور به وسیله اهرم و گرداندن چرخ دستی یا فلاویل موتور آسانسور (hand wheel) استفاده می شود.
با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی روش های کارآمدی جایگزین روش بالا شده اند که قطع شدن برق را تشخیص می دهند و با پخش پیام هایی مسافرین به آرامش فرا می خواند. عملکرد سیستم نجات اضطراری به این شکل است که با رعایت نکات ایمنی، آسانسور را به حرکت در می آورد و به راستای یکی از طبقات رسانده و درب را باز می کند تا افراد از داخل کابین خارج شوند. در واقع سیستم نجات اضطراری به کمک تابلو فرمان آسانسور، کنترل موتور آسانسور و ترمز مکانیکی و درب آسانسور را در دست گرفته و فرامین لازم را صادر می کند.
با تغذیه باطری آسانسور، ولتاژ مدار سیستم ایمنی آسانسور تامین می شود، و بعد از بررسی بسته بودن درب های کابین، دستور باز شدن ترمز صادر می شود و نیروی لازم برای حرکت درآوردن موتور با سرعتی کند، تولید می شود.
در این مرحله نیاز است تستی به صورت سریع انجام شود و هر دو جهت حرکت بررسی شوند و جهتی که جریان کمتری نیاز دارد، انتخاب می شود و کابین حرکت می کند تا هم راستای طبقه قرار گیرد. اکنون با فعال شدن سنسور توقف، فرمان بسته شدن ترمز صادر می شود و پس از توقف کامل آسانسور، فرمان باز شدن درب های کابین نیز صادر می گردد.
برای جلوگیری از بروز خطر و افزایش ایمنی آسانسور چکار کنیم؟
به عنوان خریدار آسانسور برای خرید آسانسور در مرحله اول از گروههای معتبر طراحی و نصب آسانسور برای نصب آسانسور کمک بگیرید. همچنین با خرید قطعات و تجهیزات با کیفیت آسانسور، میتوان ایمنی آسانسور را تا میزان بالایی افزایش داد. سرویس و نگهداری آسانسور نیز از جمله مواردی است که برای کارکرد صحیح سیستم ایمنی آسانسور ضرورت دارد. بطور کلی موارد زیر از جمله مهم‌ترین عوامل افزایش‌دهنده ی ایمنی آسانسور می‌باشد:
- رعایت استاندارهای آسانسور و قوانین لازم هنگام نصب
- سرویس کردن مرتب آسانسورها به صورت ماهیانه
- تعمیر آسانسورها به وسیله تکنسین های مجرب
هنگام استفاده از آسانسور چه نکات ایمنی را باید رعایت کرد؟
- رعایت فاصله از درب ها
- به محل قرار گیری پا دقت کنید.ممکن است کابین دقیقا هم سطح با طبقه قرار نگرفته باشد و دچار مشکل شوید.
- در صورت وقوع حوادثی همچون آتش سوزی، سیل و زلزله از آسانسور استفاده نکنید.
- هنگام ورود و خروج به آسانسور به باز و بسته شدن درب ها و پیام هایی که توسط سیستم هوشمند پخش می شود توجه کنید.
- از کودکانی که همراه شما در آسانسور هستند مراقبت کنید و حتی المقدور مانع از استفاده کودکان به تنهایی از آسانسور شوید.
اگر به هر دلیلی آسانسور دچار مشکل شد و متوقف شد نگران نباشید و این نکات را به خاطر داشته باشید که:
- دیواره های کابین آسانسور در مقابل هوا ایزوله نیستند و اکسیژن از آن ها عبور می کند. پس احتمال خفگی وجود ندارد.
- اصلا برای باز کردن درب آسانسور اقدام نکنید. این کار ممکن است باعث مشکلات شدیدتری شود
- سقوط آزاد آسانسور نخواهید داشت، پس اصلا نگران نباشید چون تعداد کابل هایی که برای آسانسور استفاده می شود حدود 4 تا 8 عدد است و اگر فقط یک کابل وصل باشد، باز هم هیچ مشکلی پیش نمی آید و قادر به تحمل وزن کابین است.
مقالات پیشنهادی کلمان:
