ریل راهنما آسانسور؛ بررسی تخصصی بهترین ریل آسانسور

احتمالا با شنیدن واژه ریل اولین فکری که به سراغمان می‌آید، ریل‌ قطارهاست که مسیر حرکتی آنها را مشخص می‌کند. ریل‌ راهنمای آسانسور، چنین وظیفه مشابهی دارد و می‌توان حضور آن را یکی از ملزومات راه‌اندازی و کارکرد صحیح آسانسور دانست. ریل آسانسور (Elevator Rail) یکی از اجزای اصلی و مهم سیستم آسانسور است. هدایت وزنه تعادل و کابین آسانسور بر عهده‌ی ریل آسانسور یا همان ریل راهنما است. ریل آسانسور را بر اساس معیارهای مختلفی همچون ظرفیت آسانسور، سرعت آسانسور و ارتفاع آن طراحی و نصب می‌کنند. ریل آسانسور به وسیله‌ی کفشک به کابین آسانسور متصل می‌شود. T5 ، T9 ، T16 و... از انواع ریل راهنمای متداول در بازار آسانسور ایران به شمار می‌رود.

ریل آسانسور چیست؟

ریل راهنما یکی از قطعات مهم آسانسور است. این قطعه جز نخستین تجهیزات آسانسور است که در چاه آسانسور نصب می‌شود. از نظر ایمنی نیز ریل راهنما وظیفه‌ی مهمی را بر عهده دارد. برای جلوگیری از حرکت مستقیم آسانسور و عدم انحراف آن در مسیر از پیش طراحی شده، از ریل راهنما استفاده می‌شود. همانطور که در مقاله ی انواع کابین آسانسور شرح دادیم وزنه‌ تعادل آسانسور و کابین آسانسور برای حرکت در جهت عمودی درون چاه آسانسور هرکدام به 2 ریل مجزا تجهیز می‌شوند. بطور کلی می‌توان از موارد زیر به عنوان وظایف ریل راهنما نام برد:

• هدایت کابین در راستای عمودی چاه آسانسور
  
• هدایت وزنه تعادل آسانسور در راستای عمودی
  
• مهار کابین آسانسور هنگام فعال شدن پاراشوت
  
• جلوگیری از نوسانات و تکانه های کابین آسانسور در هنگام وارد شدن نیروهای خارج از مرکز به کابین
  
• به حداقل رساندن ارتعاشات افقی وزنه تعادل و کابین آسانسور

ریل راهنما را بصورت کاملا عمودی در چاه قرار می‌دهند. برای محکم کردن ریل، آنرا به بدنه‌ی چاه آسانسور اتصال می‌دهند. ریل راهنمای آسانسور را در مقطع T شکل تولید می‌کنند. برای نام‌گذاری ریل آسانسور در کلیه نقاط جهان بدین صورت عمل می‌شود که پهنای پشت ریل را بر حسب میلیمتر به حرف T اضافه می‌کنند که این نحوه نام‌گذاری در تمام نقاط جهان به صورت استاندارد بین المللی است و مصرف‌کنندگان با مشاهده نام ریل متوجه خواهند شد که ضخامت تیغه آن و یا ارتفاع تیغه چقدر است. اما در ایران نحوه نام‌گذاری ریل کمی متفاوت است.

 در ایران ریل‌ها را با افزودن ضخامت تیغه آن‌ها به حرف T نام‌گذاری می کنند. ضخامت انواع ریل‌ها متفاوت است اما معمولا در طول‌های 5 متری ساخته می‌شوند. جنس ریل راهنما نیز معمولا فولاد ST-37 است. در حالت عادی ریل‌های راهنما فشار و نیروی زیادی را تحمل نمی‌کنند. اما در زمان فعال شدن پاراشوت، فشار بسیار بالایی به ریل‌های آسانسور وارد می‌شود. به همین دلیل  در صورت استفاده از ریل نامناسب، در جهت افقی ریل‌ها انحراف و پیچیدگی رخ خواهد داد. 

انواع ریل راهنما برحسب اندازه

انتخاب اندازه ریل راهنما بر اساس ارتفاع و ظرفیت اسمی آسانسور انجام می‌گیرد، بدین صورت که با افزایش ظرفیت یا ارتفاع، ضخامت و ارتفاع تیغه و عرض بال نیز افزایش می‌یابد و همین موضوع مبنای نام‌گذاری و سایز‌بندی ریل‌ها شده است. همچنین در بیشتر مواقع به دلیل اهمیت بالای ضخامت تیغه، فقط از عدد ضخامت تیغه برای تعیین اندازه ریل استفاده می‌شود.

به این ترتیب، متداول‌ترین انواع ریل آسانسور بر حسب اندازه در ایران شاما موارد زیر هستند.

• T5
  
• T9
  
• T16
  
• T125

همچنین بر اساس شکل سطح مقطع، ریل راهنما آسانسور شکل‌های دیگری دارد: ال شکل(L-shaped)، شکل توخالی(hallow- shaped). این دو نوع از ریل‌ها، قیمت کمی دارند و برای ایفای نقش ایمنی مناسب نیستند، بلکه بیشتر برای ایجاد تعادل طرفین آسانسور استفاده می‌شوند. همچنین در آسانسورهای با سرعت متوسط و بالا این دو نوع ریل استفاده نمی‌شوند.

اجزای سازنده ریل راهنما آسانسور

هر ریل راهنما از اتصال متوالی چندین ریل صلب به یکدیگر به وجود می‌آید. هر قطعه ریل معمولا ۵ متر طول دارد و با استفاده از پشت‌بند، فاق و زبانه به ریل‌های مجاور پیچ و مهره شده تا یک ریل راهنما‌ی واحد به ارتفاع چاه آسانسور به وجود آید. کابین و قاب وزنه‌ی تعادل هر یک حداقل توسط دو ریل راهنما هدایت می‌شوند که در فواصل معین بوسیله گیره(لقمه) به براکت‌های فلزی متصل می‌گردند. بنابراین، براکت‌ ریل ها پایه‌هایی هستند که ریل راهنما را به دیواره‌ی چاه یا سازه متصل می‌سازند. در ادامه به معرفی برخی از قسمتهای ریل آسانسور می‌پردازیم. 

- کفشک ریل آسانسور

کفشک ریل آسانسور یکی از قطعات آسانسور است که امکان لغزیدن کابین و وزنه تعادل را روی ریل آسانسور امکان‌پذیر می‌کند. کفشک ریل آسانسور در دو نوع لغزشی و اصطکاکی تولید می‌شود. این قطعه در ایجاد کیفیت مناسب حرکت آسانسور نقش دارد.

- لقمه ریل آسانسور

لقمه‌ها برای اتصال ریل به براکت استفاده می‌شوند. جالب است که بدانید لقمه‌ها ویژگی خاصی دارند و در وضعیت آب و هوایی متفاوت امکان انبساط و انقباض را به ریل‌ها می‌دهند و اگر ساختمان دچار نشست شود، اختلالی در عملکرد ریل‌ها ایجاد نمی‌شود. لقمه ریل آسانسور که به آن لقمه پیچ هم گفته می‌شود، در دو نوع معمولی و سرخود هستند. انتخاب و خرید لقمه مناسب با توجه به نوع ریل، انجام می‌شود.

- روغن ریل آسانسور

روغن موجب نرم و روان کردن حرکت کابین روی ریل آسانسور می‌شود. به همین دلیل برای اینکه ریل آسانسور همیشه چرب باشد، روغندانی روی کابین آسانسور نصب می‌شود. برای چرب شدن نیاز به حضور شخصی نیست و اجزای داخل روغندان، کار ریختن و چرب کردن ریل آسانسور را بر عهده دارند. روغنی که برای آسانسور استفاده می‌شود باید باکیفیت و مرغوب باشد و لازم است مقدار آن در هر سرویس دوره‌ای آسانسور بررسی شود. درصورتی که مقدار روغن کم شود، لازم است مجددا روغن کاری انجام شود. چگالی مناسب برای روغن آسانسور 10 می‌باشد.

- شابلون ریل آسانسور

از شابلون ریلی برای نصب ریل‌ها استفاده می‌شود که نبشی صنعتی شماره 5 و 6 در نصب ریل بیشتر مورد استفاده هستند. روش کار به این صورت است که شابلون را به دو تیغه ریل ثابت می‌کنند و وجود انحراف احتمالی ریل‌ها بررسی می‌شود. علاوه بر شابلون که برای نصب ریل آسانسور استفاده می‌شود، می‌توان از ساعت ریل هم استفاده کرد.

- پشت بند ریل آسانسور

از پلیت‌های ضخیم فلزی که هشت سوراخ دارند برای اتصال ریل‌ها به هم استفاده می‌شود. در واقع چهار سوراخ برای هر ریل در نظر گرفته شده است.

- براکت ریل آسانسور

ریل‌ها توسط قطعه‌هایی به نام براکت در ارتفاع‌های معینی به اسکلت چاه متصل می‌شوند. براکت‌ها در انواع مختلفی وجود دارند که متداول‌ترین آن‌ها نمونه‌ای است که با نام اتیسی معروف است که معمولا برای ریل کابین استفاده می‌شود.

به همین دلیل انتخاب نوع براکت با توجه به نوع ریل انجام می‌شود. همچنین تقسیم بندی براکت‌ها در دو نوع آبکاری شده و معمولی انجام می‌شود نوع معمولی باید ضد زنگ زده شود.

براکت‌ها درآسانسورهای پکیج و برخی از برندهای داخلی، دو یا چند تکه هستند که تنظیم آنها راحت‌تر انجام می‌شود. ضمن اینکه برای اتصال براکت‌ها به آهنکشی فقط از پیچ و مهره استفاده می‌شود و اصلا از جوش استفاده نمی‌شود.

- سیم شاقول

برای شاقول ابزارهای مختلفی از جمله ریسمان، نخ ماهیگیری و سیم فلزی نازک دارای فنریت و جنس محکم وجود دارد که سیم فلزی بیش از سایر موارد استفاده می‌شود. چرا که اگر مقاومت شاقول پایین باشد در هنگام جوشکاری براکت‌ها ممکن است نخ بسوزد و شما را درگیر شاقول ریزی مجدد کند.

امنیت ریل آسانسور چطور باید باشد؟

مواد اولیه‌ای که در ساخت ریل راهنما به کار می‌رود، مهم‌ترین عاملی است که بر ایمنی آسانسور تاثیر دارد. مواد اولیه بیش از حد قوی یا ناهموار، موجب خرابی ترمز و تصادف کابین می‌شود که از جدی ترین شرایط عملیاتی مربوط به امنیت به حساب می‌آیند. از طرفی استحکام کافی ریل آسانسور برای حمایت از کابین و اطمینان از تحمل نیروی ضربه ناشی از ترمزگیری، ضروری است.

راحتی ریل آسانسور چطور باید باشد؟

راحتی ریل آسانسور به موارد زیر مرتبط می‌شود:

• دقت اتصال ریل: دقت اتصال، شکل ریل و میزان تحمل بار توسط ریل، مستقیما بر نرمی حرکت و راحتی آسانسور موثر است.
• زبری سطح ریل راهنما: این عامل مستقیما بر حرکت نرم بوت‌های راهنما روی سطح راهنما تاثیرگذار است. علاوه بر آن ذخیره سازی روان‌کننده و در نتیجه عملکرد کابین تحت تاثیر زبری ریل قرار می‌گیرند.
• صاف بودن و عدم انحراف ریل: هر گونه خم شدگی یا پیچش روی ریل، منجر به اعمال نیروی جانبی به کابین شده و حرکت مستقیم کابین به بالا و پایین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این تاثیر در نهایت لرزش کابین را در سرعت‌های بالا به دنبال دارد.

استاندارد ریل آسانسور

تولید ریل‌های آسانسور باید بر اساس استاندارد بین المللی ISO 7465 باشد. بر اساس این استاندارد تولید‌کنندگان می‌توانند ریل آسانسور را با روش‌های ماشین‌کاری یا کشش سرد تولید کنند. در روش ماشین کاری پس از فرایند نور، برای صاف و صیقلی شدن کامل سطح ریل‌های آسانسور، لایه‌هایی را به وسیله‌ی ماشین‌کاری از سطح ریل‌ها جدا می‌کنند. روش ماشین‌کاری را برای ریل‌های با سطح مقطع بالا استفاده می‌کنند. از فولاد 430B برای روش ماشین‌کاری و از فولاد 360B برای روش کشش سرد استفاده می‌شود. این استاندارد همچنین بیان می‌کند که مقاومت ریل‌های مقطع T  باید حداقل 370 و حداکثر 530 نیوتن بر متر‌مربع باشد. از پسوند‌های زیر برای نامگذاری ریل‌ها استفاده می‌شود:

• B : ریل‌هایی که با روش ماشین‌کاری ساخته می‌شوند و برای سرعت‌های بیشتر از 1.6 متر بر ثانیه کاربرد دارند.
  
• A : ریل‌هایی که با روش کشش سرد تولید می‌شوند و جهت کار در سرعت‌های معمولی استفاده می‌شوند.
  
• BE : ریل‌هایی که با ماشین کاری سرعت بالا تولید می‌شوند.

به عنوان تفاوت روش ماشین کاری و کشش سرد می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:

• در کشش سرد ریل‌ها دارای افزایش طول متفاوتی هستند و این مورد باعث ایجاد تنش سه بعدی در ریل می‌شود.
  
• درون روش کشش سرد، تلورانس بالا در صافی ریل‌ها وجود دارد.
  
• برای سرعت بالا استفاده از ریل‌های ماشین‌کاری شده مناسب‌تر است
  
• در ارتفاع‌های بالا استفاده از ریل‌های ماشین‌کاری اولویت دارد
  
• ریل با جنس فولاد سرد مستحکم‌تر از ریل با جنس فولاد گرم است.

ویژگی‌های ریل آسانسور باکیفیت چیست؟

با توجه به وظیفه مهمی که ریل آسانسور (Elevator Guide rail) در هدایت کابین آسانسور و تامین ایمنی آسانسور دارد، حتما استفاده از ریل‌های باکیفیت و مرغوب، پیشنهاد می‌شود. چرا که اگر از برندهای شناخته نشده و تقلبی استفاده شود ممکن است به دلیل اتصالات بین ریل های آسانسور، حرکت آسانسور به سختی انجام شود. ریل‌هایی که به روش کششی ساخته می‌شوند فرآیند کشش سطح به اصلاح خصوصیات ماده خام پرداخته و سطح ریل‌های راهنما جداگانه پولیش نخواهد شد.

به این نکته باید توجه کرد که ریل‌های کابین بایستی نسبت به ریل‌های وزنه تعادل، دارای کیفیت بیشتری باشند. دلیل این موضوع این است که اگر از ریل‌های بی کیفت استفاده شود، لرزشی که از حرکت وزنه تعادل از طریق سیم بکسل ایجاد می‌شود، نرمی حرکت را به نوعی تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

به طور کلی کیفیت بالا، قابلیت ارتقاء، استفاده از مواد اولیه مرغوب و در عین حال قیمت مناسب از فاکتورهای اصلی انتخاب ریل آسانسور است. سایر پارامترهایی که در انتخاب یک ریل خوب موثرند در زیر بیان شده است.

• اولین مشخصه یک ریل باکیفیت و خوب دارا بودن نشان استاندارد ISO اروپایی است.
• در تولید ریل‌های باکیفیت از مواد اولیه مرغوب استفاده می‌شود که با استانداردهای اروپایی هم‌خوانی دارد.
• ریل‌های ساخت کشور اسپانیا دارای مشخصه $ مابین دو سوراخ انتهایی داخل سمت نری هستند.
• روی ریل‌های ساخت کشور چین عبارت Savera China ما بین دو سوراخ انتهایی داخل ریل حک شده است.
• رزومه و سابقه کاری درخشان شرکت سازنده آن ریل در پروژه‌های بزرگ و معروف، حکایت از کیفیت بالای محصول و رضایت مصرف کنندگان دارد. پس قبل از خرید حتما در مورد شرکت سازنده ریل، تحقیق کنید.

نکات نصب ریل راهنما در آسانسور

در نصب ریل راهنمای آسانسور، شاقول بودن چاه و چاهک آسانسور بسیار اهمیت دارد. چرا که ریل راهنما برای استحکام باید به بدنه چاه آسانسور متصل شود. از براکت برای اتصال ریل‌ها به بدنه‌ی چاه آسانسور استفاده می‌شود. برای اتصال ریل‌ها به یکدیگر، در انتها و ابتدای هر ریل 4 سوراخ  قرار دارد. در تولید ریل راهنما، یک سر ریل بصورت مادگی و سر دیگر بصورت نرینگی ساخته می‌شود. بطور کلی هر 2 عدد ریل توسط یک صفحه مخصوص به نام پشت بند و 8 پیچ به یکدیگر اتصال پیدا می‌کنند. در محل اتصال، ریل‌ها باید کاملا با یکدیگر تراز باشند و هیچگونه عقب رفت یا جلو رفتی نسبت به یکدیگر نداشته باشند. برای شاقول کردن ریل‌های آسانسور از شاقول یا تراز لیزری استفاده می‌کنند. البته پیشنهاد ما برای دستیابی به بهترین نتیجه استفاده از همان روش سنتی شاقول است.

سطح ریل‌ها باید یکپارچه صاف و صیقلی باشد و هیچگونه خمیدگی در آن وجود نداشته باشد. در نصب ریل‌های آسانسور باید به نکات زیر توجه نمود:

• جابه‌جایی و حمل ریل آسانسور باید با دقت انجام شود و از رها کردن آن از ارتفاع خودداری شود.
  
• از گذاشتن تجهیزات سنگین بر روی ریل‌ها جلوگیری شود.
  
• در زمان نصب پایه‌ی ریل در چاهک باید دقت شود که ریل ابتدایی فاصله‌ی نسبتا مناسبی با کف زمین داشته باشد.
  
• ریل‌ها را نباید مستقیم بر روی زمین قرار داد.
  
• در زمان نصب ریل‌ها بر روی هم نباید شکاف و درزی بین لبه‌ی ریل‌ها وجود داشته باشد.
  
• ریل‌های انتخابی باید تحمل نیروهای ناشی ازعملکرد ترمز پاراشوت را داشته باشند.
  
• ریل‌ها باید در برابر پیچیدگی ناشی از بارهای نامتعادل مقاومت و استحکام کافی را داشته باشند.
  
• برای اتصال ریل‌ها به یکدیگر و همچنین اتصال به براکت‌های ساختمان، استفاده از جوشکاری مطلقا ممنوع است.

مراحل نصب ریل راهنمای آسانسور

- بالابردن ریل

از قطعه‌ای با نام "شکل" برای بالا کشیدن ریل‌ها توسط بالابر استفاده می‌شود. به این صورت که در محل سوراخ بالای پشت بند، شکل را بسته و قلاب بالابر را داخل آن می‌اندازیم.

- گونیا کردن ریل اول

ریل اول را در چاله قرار داده اولین براکت را در محل اولین کلاف روی ریل ببندید. اکنون با کمک گونیا و توسط دو نفر که یکی از آن ها بالای ریل و نفر بعدی در چاله قرار دارد، ریل را تنظیم کرده و اولین براکت را اول خال جوش زده، سپس جوش دهید. البته بهترین روش، استفاده از چندین انبر قفلی به جای خال جوش است.

- شابلون ریل

در محل براکت‌های بعدی شابلون ریل را روی ریل ها به صورت صحیح بسته و با قرار دادن تراز، از تراز بودن آن مطمئن شوید. با محکم کردن پیچ‌های شابلون، ریل ها روبروی هم قرار گرفته و نسبت به هم پیچیدگی نخواهند داشت. براکت را در محل کلاف بروی ریل‌ها محکم کرده و با قرار دادن گونیا عقب، جلو بودن و جابجایی ریل ها را تنظیم کنید و براکت را خال جوش و بعد از تنظیم دو ریل، جوش کامل دهید.

- تمیز کردن نری و مادگی ریل

حتما دقت کنید الکترودی که روی انبرجوش قرار دارد به ریل یا سیم شاقول نخورد. هنگام قرار دادن ریل بعدی دقت شود محل نری و مادگی ریل‌های آسانسور به خوبی توسط یک برس سیمی تمیز شده باشند و یک نفر در بالا با گونیا ریل را با سیم شاقول حدودی تنظیم کرده و یه نفر دیگر پشت بند را به ریل پیچ و مهره کرده و به صورت ضربدری پیچ‌ها را محکم می‌کند.

- نحوه صحیح قرارگیری ریل ها بصورت نری و مادگی

بعد از تنظیم و مهار ریل توسط براکت‌ها ، محل پشت بندها را بررسی کرده و در صورتی که تراز نباشد با لاتون گذاری بین پشت بند و ریل این ناترازی را رفع کنید. همچنین با استفاده از سنباده، پشت بندها را صاف و صیقلی کرده و لبه و پلیسه را از بین ببرید و به همین ترتیب سایر ریل ها را نصب و تنظیم کنید.

- دلایل اهمیت نصب ریل های آسانسور

در صورتی که ریل آسانسور باکیفیت نباشد و همچنین ریل‌ها هنگام نصب به درستی هم‌تراز نشوند، حرکت آسانسور بسیار سخت است و از نرمی کافی برخوردار نیست. به همین دلیل کارشناسان و متخصصان آسانسور به اهمیت زیاد اتصالات بین ریل آسانسور تاکید بسیار زیادی دارند.

در صورتی که ریل آسانسور به روش کشش سطح ایجاد شود، شرایط بسیار متفاوت است. در این فرآیند مراحل زیر طی می‌شود:

• اصلاح خصوصیات ماده خام
• عدم پولیش سطح ریل راهنمای آسانسور به صورت جداگانه

عدم نصب صحیح ریل آسانسور موجب چه مشکلاتی می‌شود؟

نصب صحیح ریل های راهنما از اهمیت بالایی برخودار است و چنانچه دقت کافی نشود و نصب به صورت صحیح نباشد، منجر به مشکلاتی خواهد شد.

۱ - مشکلات مربوط به عدم نصب صحیح ریل آسانسور در جهت عمودی:

•  روان بودن حرکت آسانسور تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
• راندمان کلی آسانسور کاهش می‌یابد.
•  نیروی اضافی به ریل، کفشک و کابین آسانسور اعمال می‌شود.

۲ - مشکلات مربوط به عدم نصب صحیح ریل آسانسور به صورت موازی:

چنانچه نصب ریل‌های راهنما به صورت موازی نباشد، فاصله دو ریل در تمام طول مسیر نامساوی خواهد بود. همین موضوع بر نحوه قرارگیری کابین تاثیر می‌گذارد و موجب می‌شود در برخی نقاط بسیار سفت و تنگ و در برخی نقاط سست شود. کابین در نتیجه هنگام عبور از قسمت‌های سست تر، به لرزه می‌افتد و در هنگام عبور از قسمت‌های تنگ، حرکت نرمی ندارد. همچنین عبور از نقاط تنگ ریل آسانسور، ناکارآمدی آسانسور و تحمیل بار اضافی بر سیستم محرکه را در پی دارد.

۳ - عدم قرارگیری سطوحی که کفشک‌ها از میان آنها می لغزند بر روی یک صفحه مشترک، موجب مشکلات زیر می‌شود:

•  عمر این قطعات غلتان کاهش می‌یابد. چرا که به جای تماس سطحی با ریل آسانسور، به صورت خطی با آن تماس پیدا می‌کنند.
•  عملکرد ترمز اضطراری به دلیل این نوع تماس خطی، دچار اختلال می‌شود.
• این نصب نادرست منجر به ایجاد سر و صدای زیاد از حد می‌شود.

حداکثر تحمل مجاز در هنگام نصب ریل راهنما چقدر است؟

بر اساس استاندارد EN 81-1 حداکثر تحمل مجاز در هنگام نصب ریل راهنما به صورت زیر است:

- برای ریل‌های راهنمای وزن متعادل و وزنه تعادل زمانی که مکانیزم ایمنی وجود ندارد، بایستی 10 میلیمتر در هر دو طرف اعمال شود.

- جهت فراهم کردن ایمنی مکانیزم کابین، وزنه تعادل و ریل‌های وزن متعادل، 5 میلیمتر از هر دو طرف باید اعمال شود.

آیا نیاز به تعویض ریل آسانسور وجود دارد؟

ریل آسانسور در مقایسه با سایر قطعات آسانسور، عمر طولانی‌تری دارد و عمدتا نیازی به تعویض ندارد. اما چنانچه به هر دلیلی به ریل راهنما آسیب برسد و دچار صدمه یا تغییر شکل شود در این صورت میبایست اقدام به تعویض آن کرد. موارد زیر دلایلی بر تعویض ریل هستند.

• چنانچه ریل های راهنما به دلیل فعال شدن چرخ دنده ایمنی، آسیب دیده باشد، نیاز به تعویض آن ها ضرورت دارد. در صورت وقوع چنین موردی، سطوح ریل آسانسور دچار فرورفتگی می‌شوند. این امر منجر به کاهش عمر کفشک راهنما، تاثیر بر ترمز اضطراری و بر هم خوردن نرمی حرکت آسانسور می‌شود.
• در صورتی که حوادثی همچون زلزله یا آتش سوزی اتفاق افتد به دلیل خم شدن ریل و عملکرد نامناسب آن در اثر این وقایع، تعویض ریل دور از انتظار نیست.
• چنانچه در حادثه‌ای ریل ها دچار آسیب شوند و یا تغییر شکل دهند، باید برای تعویض اقدام کرد.

کدام مدل ریل آسانسور را بخرم؟

همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم ریل های راهنمای آسانسور انواع متفاوتی دارند. انتخاب نوع ریل راهنما با توجه به کاربردی که از آنها انتظار داریم انجام می‌شود. پس اول بدانیم چه کارایی از ریل می‌خواهیم و سپس نوع مناسب را انتخاب کنیم. ریل‌های  L، U و O  شکل در اغلب موارد برای راه پله ساختمان و ... به کار می‌روند. اما ریل‌های توخالی برای وظایف سنگین‌تر و حرکات با سرعت پایین کاربرد دارند. ریل آسانسور T شکل به دلیل قابلیت خمش و ماشین کاری خوب، اصلی‌ترین نوع ریل راهنما برای آسانسور می‌باشد.

ریل T به دلیل استانداردسازی در حین ساخت، کاربرد گسترده ای را ارائه می‌دهد.

ریل های L و توخالی نسبت به دیگر انواع ریل به لحاظ قیمت، هزینه کمتری دارند. اما لازم به ذکر است که استفاده از آنها جهت ساخت تجهیزات ایمنی بدون پشتیبانی ممکن نیست و عمدتا فقط در سمت تعادل کاربرد دارند. ضمن اینکه این دو نوع ریل آسانسور در آسانسورهای با سرعت متوسط و بالا استفاده نمی‌شوند.

راهنمای انتخاب و خرید ریل راهنما برای آسانسور

همانطور که در ابتدای این صفحه صحبت شد در طراحی و به کارگیری ریل راهنما باید به ظرفیت، سرعت و ارتفاع آسانسور دقت شود و به دلیل اهمیت و حساسیتی که ریل آسانسور دارد و وظیفه مهمی که بر عهده این قطعه آسانسور می‌باشد حتما توصیه می‌شود قبل از اقدام به خرید، با فردی مجرب و متخصص در حوزه آسانسور و یا با شرکت‌های آسانسوری مشورت داشته باشید تا محاسبات لازم را مطابق با شرایط ساختمان شما و ویژگی‌هایی که آسانسور شما دارد (ظرفیت، سرعت، ارتفاع، تعداد توقف) انجام دهد و بهترین نوع ریل راهنما را به شما معرفی کند.

  این سه فاکتور نقش اساسی و ویژه‌ای در انتخاب ریل راهنما دارند. بطور کلی می‌توان از راهنمای زیر برای انتخاب ریل کابین کمک گرفت:

• T5 :

سرعت: حداکثر 1 متر برثانیه

ارتفاع چاه: حداکثر 15 متر

ظرفیت: حداکثر 4 نفر

• T9 :

سرعت: حداکثر 1.2 متر برثانیه

ارتفاع چاه: حداکثر 30 متر

ظرفیت: حداکثر 7 متر

• T16 :

سرعت: حداکثر 1.6 متر برثانیه

ارتفاع چاه: حداقل 30 متر و حداکثر 50 متر

ظرفیت: حداکثر 12 نفر

• T125 :

سرعت: بیشتر از 1.6 متر برثانیه

ارتفاع چاه: بیشتر از 50 متر

ظرفیت: بیشتر از 12 نفر

فولاد کشش

یکی از راه‌های خروج فلز از درون قالب خود، از طریق وارد شدن نیروی کشش به فلز است. میزان تلورانس لازم برای شکل دهی فولاد به این روش بسیار کم است. در صورتی که شکل دهی فولاد از این طریق انجام شود، محصولی بسیار صلب‌تر و سخت‌تر از روش نورد ایجاد می‌شود. همچنین فولاد تولید شده دارای مقاومت و کشش بسیار زیادی است.

ریل های نورد سرد و گرم آسانسور چه تفاوت‌هایی دارند؟

همان‌طور که می‌دانید ریل های آسانسور از دو نوع فولاد سرد و گرم و در سایزهای  T5- T9- T16- T127  تولید می‌شوند. البته بهتر است این نکته را هم گفت که قیمت ریل‌های نورد سرد نسبت به ریل‌های نورد گرم بیشتر می‌باشد. با توجه به اینکه بحث نورد سرد و گرم فقط در رابطه با ریل‌های T70 می‌باشد، ریل‌های کوچک‌تر از T70 همگی نورد سرد هستند و ریل های بزرگ‌تر، تولید هر کارخانه‌ای که باشد و متعلق به هر برندی که باشد، همگی نورد گرم هستند.

در ادامه تفاوت‌هایی را که این دو نوع ریل دارند را با هم بررسی می‌کنیم.

• سختی: سختی تیغه ریل های نورد گرم در حدود 130 برینل است، ولی سختی تیغه ریل های نورد سرد در حدود 200 برینل می‌باشد. گرچه از لحاظ کارآیی و عملکرد این دو نوع ریل هیچ تفاوتی با هم ندارند، اما پس از پاراشوت کردن آسانسور، ریل نورد گرم آسیب بیشتری خواهد دید.
• تیغه ریل: در ریل آسانسور نورد گرم روی تیغه ریل رده‌های ماشین کاری به عمق حدودا دو میلیمتر در سرتاسر تیغه ریل وجود دارد. ولی در ریل نورد سرد تیغه ریل بدون ماشین کاری است و یکنواخت است و روی آن برجستگی‌های ریزی وجود دارد که عمق کمتری دارند.
• عمر مفید: ریل‌های نورد سرد با توجه به اینکه سختی بالاتری نسبت به ریل‌های نورد گرم دارند، دارای عمر بیشتری نسبت به ریل های نورد گرم هستند.

انواع روش‌های ساخت ریل آسانسور

به‌طور کلی برای مشخص کردن روش‌های ساخت ریل‌های آسانسور، از پسوندهای زیر استفاده می‌شود:

• پسوند A/: ریل‌هایی که به روش کشش سرد ساخته شده‌اند.
• پسوند B/: ریل‌هایی که به روش ماشین کاری ساخته شده‌اند.
• پسوند BE/: ریل‌هایی که به روش ماشین کاری سرعت بالا ساخته شده‌اند.

در فرآیند ریل‌های ماشین کاری، پس از فرآیند نورد، برای صیقل کردن و یک‌دست شدن سطح نهایی ریل‌ها، به وسیله ماشین کاری لایه‌هایی از روی ریل‌ها برداشته می‌شود. به همین دلیل است که ریل‌های ماشین کاری شده سطح صیقلی‌تری نسبت به ریل‌های ساخته شده به روش کشش سرد دارند. این موضوع باعث می‌شود که در سرعت‌های بالا حرکت نرم‌تری را فراهم سازد.

از آنجا که ریل آسانسور تولید شده به روش کشش سرد، افزایش طول متفاوتی دارد، باعث ایجاد تنش سه بعدی در ریل‌های تولیدی می‌شود. از طرفی چون عملیات تنش‌گیری در سطح مقطع‌های بزرگ دشوار است، بنابراین لازم است برای تولید ریل با سطح مقطع های بزرگ از روش ماشین کاری استفاده کرد. این نکته را متذکر شویم که استفاده از ریل آسانسور تولید شده به روش کشش سرد به دلیل داشتن تلورانس بالاتر در صافی ریل‌ها در سرعت بالا و ارتفاع بالا به دلیل تکان‌های زیاد و کاهش نرمی حرکت مناسب نیستند.

منظور از فرآیند لایه برداری، ماشین کاری ریل با برداشتن لایه از تیغه آن و فرآیند کشش سرد عبارت است از کشیدن مواد خام تا جایی که ساختار آن تغییر کند. همچنین این نکته را تاکید می‌کنیم که در فرآیند کشش سرد به علت متفاوت بودن ضخامت مواد خام نورد شده برجستگی‌های اندکی به وجود خواهد آمد و موجب افزایش میزان شتاب شعاعی جانبی می‌شود، لذا استفاده از آن‌ها برای سرعت‌های بالای ۱/۶ متر بر ثانیه امکان‌پذیر نیست.

بررسی وظایف لقمه و میزان اهمیت آن

• اجازه دادن به ریل برای ایجاد لغزش
  
• قابلتی تحمل تمامی تنش‌ها از جانب حرکت‌های کابین
  
• ایجاد لغزش‌های متناوب قابل حس ناشی از تکان‌های حرکت در محل اتصال ریل‌ها درون ریل‌های با کیفیت پایین
  
• زدودن و از بین بردن زنگ قبل از نصب ریل(به منظور عملکرد صحیح کفشک‌های غلتکی و لغزشی)، برای این کار از سمباده و یا سوهان استفاده می‌شود
  
• حفظ ایمنی و هدایت آسانسور: به همین منظور سعی می‌کنند در ساخت ریل آسانسور از فولاد استفاده کنند، زیرا علاوه بر استحکام بسیار زیاد قیمت بسیار کمی دارند

دلایل طول 5 متری ریل آسانسور

دلایل زیادی برای تولید ریل به طول 5 متر وجود دارد. این دلایل شامل موارد زیر هستند:

• با توجه به اینکه بررسی پارامتر‌های موثر در صافی ریل‌های با طول 5 متر بسیار راحت‌تر می‌شود، این طول را به عنوان طول بهینه می‌شناسند
  
• چگونگی تاثیر حرکت‌های ساختمان بر مسیر حرکت آسانسور
  
• ریل آسانسور به طول 3 متر نیز در ریل‌های سنگین تولید می‌شود
  
• ایجاد خمش در ریل‌ها از طریق انقباض و انبساط و همچنین تغییر دمای ساختمان، هر چه ارتفاع ساختمانی بیشتر باشد تاثیر تکان‌ها بسیار بیشتر است

سرویس و نگهداری دوره‌ای از ریل آسانسور

ریل های آسانسور همانند سایر تجهیزات و قطعات آسانسور، لازم است هنگام بازدیدهای دوره‌ای تعمیر و نگهداری مورد بررسی قرار گیرد. طبق صحبت‌های ارائه شده در این مقاله، اشاره کردیم که در بالای کابین آسانسور مخزنی برای روغن‌کاری ریل آسانسور تعبیه شده است، که موظف است ریل آسانسور را به طور مرتب با روغن مرغوب روغن‌کاری نماید، تا کابین آسانسور به نرمی بتواند در بین طبقات رفت و آمد کند. یکی از مهم‌ترین نکات هنگام بازدیدهای نگهداری آسانسور، چک کردن مخزن این روغن است. ممکن است بر اثر عمر طولانی و کار کردن بیش از حد، ریل‎ها فرسوده شوند و یا به خاطر ضربه خوردن آسیب دیده باشند و خراب شوند، که تمامی این موارد بر کیفیت حرکتی کابین آسانسور تاثیرگذار است. تمامی موارد فوق نشان از اهمیت ریل آسانسور دارد که اگر در هنگام بازدیدهای سرویس و نگهداری دچار کوچک‌ترین مشکلی بود، سریعا رفع گردد.

ریل آسانسور در چه برندهایی موجود است؟

همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم ریل آسانسور (Elevator Guide rail) انواع مختلفی دارد که با توجه به مکانیزم آسانسور مورد استفاده قرار می گیرد. از برندهای ریل آسانسور می‌توان به ریل مونته فرو ایتالیا، ریل آسانسور ساورا اسپانیا، ریل مارازی ایتالیا، ریل مونته فرو چین، ریل فالگون ترک و ریل آیگون ترک اشاره کرد. البته در نظر داشته باشید که هر یک از این ریل‌ها کیفیت خاص خود را دارند که با توجه به میزان اهمیت پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در اغلب موارد برای پروژه‌های پرترافیک از ریل های آسانسور ایتالیایی یا اسپانیایی استفاده می‌شود و برای پروژه‌های کم ترافیک و با ترافیک کمتر از ریل های ترک و چین استفاده می‌شود.

قیمت ریل آسانسور در کلمان

در حال حاضر می‌توانید انواع ریل های آسانسور را با برندهای مختلف ایرانی، ترکیه‌ای و یا چینی در بازار ایران پیدا کنید و با توجه به شرایط آسانسور، نوع مناسب ریل را انتخاب کنید. جهت خرید و بررسی قیمت ریل آسانسور می‌توانیذد به صفحه خرید ریل آسانسور کلمان مراجعه کنید. در ادامه جدول قیمت برخی از ریل های موجود در فروشگاه آنلاین کلمان را می‌توانید مشاهده کنید.

همچنین شما می‌توانید برای خرید و فروش قطعات آسانسور از جمله ریل راهنما، از بازرگانی آسانسور کلمان نیز راهنمایی بخواهید. ما در کلمان انواع قطعات آسانسور را با ضمانت و بهترین قیمت ارائه می‌دهیم. ریل‌های راهنمای آسانسور موجود در کلمان نیز انواع ایرانی، ترکیه‌ای و چینی را شامل می‌شود.  

همچنین برای انتخاب ریل وزنه تعادل در هرکدام از موارد بالا، می‌توان از ریلی که یک نمره از ریل کابین کمتر است استفاده کرد. به عنوان مثال برای زمانی که کابین نیاز به ریل T9  دارد، می‌توان برای وزنه تعادل از ریل راهنمای T5 استفاده کرد. در هنگام خرید به استاندارد بودن ریل دقت کنید. در حال حاضر ریل های تقلبی بسیاری در بازار وجود دارد که علاوه بر نداشتن استانداردهای لازم، از نظر کیفیت و نوع ساخت نیز مقاومت و استحکام کافی را ندارند.

اگر به دنبال مکانی مطمئن برای خرید ریل آسانسور هستید تا همچون همه‌ی مشتریان کلمان با خیالی آسوده و راحت اقدام به نصب و پیاده‌سازی سیستم آسانسور کنید، می‌توانید از صفحه فروش قطعات آسانسور کالای مورد نیاز خود را خریداری کنید. کیفیت بالا همراه با قیمت مناسب در کلمان برای شما فراهم شده است پس کیفیت را قربانی ارزانی های زیان آور نکنید.