چاه آسانسور و نکات و مراحل طراحی و ساخت
معرفی چاهک آسانسور (Pit)
همانطور که در مقاله چاهک آسانسور بصورت مفصل توضیح داده شد، چاهک برای تامین فضای لازم جهت جان پناه برای سرویس کاران آسانسور و نصب تجهیزاتی همچون بافر یا ضربه گیر آسانسور و ... تعبیه می شود. چاهک که با نام pit نیز شناخته می شود، مکانی درون چاه آسانسور به فاصله قائم بین کف پایین ترین نقطه توقف تا کف چاه است. نوع، سرعت و ظرفیت آسانسور در تعیین این میزان فاصله تاثیرگذار است و بر اساس استانداردهای ویژه تعیین می شود. برای نمایش این فاصله در طراحی آسانسور از نماد P استفاده می گردد.
مراحل حفر و ساخت چاه آسانسور
نخستین مرحله آماده کردن کف چاه آسانسور است. ارتفاع لازم از انتهای چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی را شامل می شود. کف چاله باید حداقل ۱۹۰ سانتیمتر باشد.
مرحله دوم بتون ریزی کف چاهک است که با توجه به شرایط ساختمان و نوع آسانسور همچون آسانسور کششی، آسانسور گیرلس، آسانسور هیدرولیک و ... انجام می شود.
- ده سانتیمتر بتون مگر
- بتون ریزی آرمه کف
- سی سانتیمتر آرماتوربندی
مرحله سوم دیوارکشی اطراف چاهک است. البته در صورتی که دیوارکشی قبل از آهن کشی آسانسور انجام نشده باشد. بنابراین باید هر سه طرف چاهک توسط دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اتاقک موتورخانه آسانسور روی پشت بام اجرا شود. دیوارکشی ممکن است به یکی از سه روش زیر انجام شود:
- الف) به صورت ورق کشی با پانل های گچی یا ورقه ای فلزی
- ب) دیوارکشی با رابیس بندی توسط تورهای فلزی و اندود روی آن
- ج) اندودکاری با سیمان و خاک از سمت داخل چاهک
تعیین ابعاد عرض و عمق چاه آسانسور
در تعیین ابعاد چاه آسانسور چندین فاکتور را باید در نظر گرفت. با توجه به اینکه انواع درب اتوماتیک آسانسور به فضای بیشتری نسبت به انواع درب لولایی آسانسور نیاز دارند، بنابراین بهتر است درب آسانسور حداقل 160 سانتیمتر باشد تا علاوه بر عبور راحت مسافرین، انتقال اثاثیه سنگین همچون یخچال و کمد نیز به آسانی صورت پذیرد.
برای مشخص کردن عمق چاه آسانسور نیز، با توجه به عرض بدست آمده عمل می کنیم. به عنوان مثال اگر عرض چاه را برای آسانسور پنج نفره، 160 سانتیمتر در نظر گرفته اید، بهتر است برای هر شخص عمق چاه را 10 سانتیمتر افزایش دهید.
نکته: پیشنهاد می شود برای آسانسورهای هشت نفره یا بیشتر از آن، عرض را 170 سانتیمتر در نظر بگیرید تا عمق چاه آسانسور حدود 30 الی 40 سانتیمتر نسبت به عرض بیشتر شود.
برق و روشنایی چاه آسانسور
در اکثر موارد از چراغ های تونلی برای روشنایی چاه آسانسور استفاده می شود. فاصله نصب چراغ ها حدودا با فاصله پنج متری از هم مناسب است. باید به گونه ای باشد که اولین چراغ روشنایی در فاصله 50 سانتیمتری زیر سقف چاهک آسانسور که موتور آسانسور روی آن قرار دارد، نصب شود. چراغ های بعدی به فاصله حداکثر 7 سانتی متر تا پایین چاله نصب می گردند. آخرین چراغ، به فاصله 50 سانتیمتری از انتهای چاهک آسانسور نصب می شود و حتما یک پریز برق در کنار آن نصب می شود. نصب چراغ آخر از این بابت که چاه آسانسور مکانی کم نور و بسته است، بسیار الزامی است تا هنگام سرویس آسانسور مشکلی پیش نیاید. توجه داشته باشید که مناسب ترین مکان نصب چراغ ها در کنار ریل وزنه تعادل آسانسور است تا مزاحمتی برای سایر تجهیزات آسانسور نداشته باشد.
برای خاموش کردن تمام چراغ های چاه، یک کلید یک پل در موتورخانه آسانسور نصب میگردد تا زمان مراجعه به موتورخانه و قبل از شروع به کار، برق آسانسور هم قطع شود. البته در گذشته از کلیدهای تبدیل استفاده می شده است و به این ترتیب خاموش کردن چراغ ها هم از انتهای چاه آسانسور و هم از موتورخانه امکان پذیر بود.
آب بندی چاه آسانسور
با توجه به محل قرارگیری چاله در سطوح پایینی از سطح زمین و نزدیکی به آب های زیرزمینی، احتمال نفوذ و انتقال آب به دیواره های چاه آسانسور زیاد است. بنابراین آب بندی چاه در مناطقی که سطح آب زیرزمینی آن بالاست، احتمالا مشکلات را به دنبال دارد. آب بندی هنگام نشت آب، امری سخت و هزینه بر است و باعث آسیب به دیواره ها و تجهیزات برقی و الکتریکی می شود. علاوه بر خسارت مالی، احتمال تلفات انسانی نیز وجود دارد. پس آب بندی چاه به صورت استاندارد امری ضروری و لازم الاجرا است. چاه آسانسور بایستی همواره خشک و عاری از رطوبت باشد و استفاده از مواد آب بندی معمولی غیرمجاز است. عوامل محیطی زیادی نظیر حجم متغیر بارش های فصلی، تغییر سطح آب های زیرزمینی و نشت آب های فاضلاب، و... وجود دارد که حتما باید مدنظر قرار داد. تا از مشکلات احتمالی و نشت آب پس از آب بندی جلوگیری شده و هزینه های مازاد کاسته شود. زیرا هزینه های آب بندی چاله بعد از نشت آب، تا ده برابر هزینه های آن در زمان قبل از بروز مشکل و خشک بودن دیواره ها است.
مواد مورد استفاده برای آب بندی چاه آسانسور
چنانچه پس از آب بندی، آب نشت کند و نیاز به آب بندی مجدد باشد لازم است ابتدا به وسیله پمپ های کف کش، آب نشت شده را خارج کرده و به وسیله مواد خشک کننده سطح بتن، چاه آسانسور را خشک کنید. سپس با توجه به سرعت و مقدار نشت آب و همچنین موقعیت و ارتفاع چاه، از مواد تثبیت کننده و مقاوم استفاده کرده تا ورود آب به چاه قطع شود. برخی از روش های آب بندی چاه عبارت است از:
ایزوگام و قیرگونی کردن چاه
مزایا: عدم شکنندگی یا پوسیدگی، انعطاف و مقاومت دمایی بالا
معایب: عدم اتصال صحیح به سطح زیرین، جداشدن از سطح کار به مرور زمان، نیاز به جداسازی کامل لایه قبلی در صورت نشتی و ترمیم
مواد نفوذگر در ساخت چاه
مزایا: قابل استفاده برای اغلب آسانسورها، برطرف کننده ترک های ریز و بسیار کوچک
معایب: عملکرد ضعیف در صورت وجود آلودگی در سطح و یا قدیمی بودن بتن
نانو ماده نفوذگر برای آب بندی چاه آسانسور
مزایا: مناسب برای ترمیم شیار بتن و ترک ها، خاصیت آب گریزی زیاد
قابل استفاده در استخرها، مخازن آب و فاضلاب، فوندانسیون، مترو و...
برای آشنایی با تاثیر گرما و حرارت بر عملکرد قطعات آسانسور اینجا را کلیک کنید
مقالات پیشنهادی کلمان:
